معرفی رشته مهندسی معدن
مهندسي معدن مجموعه علوم و فنوني است كه از اكتشاف يك كانسار ( ذخيره معدني با ارزش اقتصادي) آغاز و تا فرآوري آن ادامه مي‌يابد. اين رشته قديمي‌ترين رشته مهندسي دانشگاهي است و در انگلستان پايه گذارده شده است. به علت شرايط سخت كاري، يكي از 10 حرفه دشوار جهان شناخته شده است. مهندسي معدن داراي 2 گرايش اصلي استخراج و اكتشاف و 40 گرايش تخصصي مانند ابزار- ماشين آلات- حفاري – مكانيك سنگ و ... مي‌شود. مراحل اين رشته عبارتند از:
پي چوبي
اكتشاف
استخراج
فرآوري
اكتشاف كانسارها شامل اكتشاف مقدماتي، نيمه تفصيلي و تفصيلي است با پايان هر مرحله از اكتشاف مهندسان اكتشاف با توجه به افزايش و يا كاهش احتمالات كشف و برآورد هزينه‌هاي انجام شده و قابل پيش‌بيني در مورد ادامه اكتشاف تصميم مي‌گيرند.هر چند اين دانش يكي از دشوارترين دانش‌ها به لحاظ كاربرد است، اما به علت ارتباط نزديك با طبيعت و در عين حال بهره‌گيري از فنون مهندسي از جذابترين علوم مي‌‌باشد.استخراج معادن با توجه به فاكتورهاي بسياري نظير شرايط اقتصادي و فني و قابليت دسترسي به كانسار و ... به دو صورت كلي روباز و زيرزميني انجام مي‌گيرد.معدنكاري روباز تا زماني ادامه پيدا مي‌كند كه ديگر استخراج به صورت روباز به صرفه نباشد و پس از آن استخراج به روش زيرزميني صورت مي‌گيرد.
گرايش اكتشاف معدن:
مهندسي معدن در گرايش اكتشاف پس از كشف معدن، نوع و شكل مواد معدني را تعيين كرده و به ارزيابي اقتصادي، ميزان ذخيره و همچنين چگونگي استخراج منابع معدني مي‌پردازد. در اين گرايش دانشجويان درباره مكانيك سنگ، زمان شناسي ساختماني،ژئوفيزيك و زمين‌شناسي معدني مطالعه مي‌كنند.
درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس مشترك در گرايش‌هاي مختلف مهندسي معدن:
رياضي، معادلات ديفرانسيل، آمار و احتمالات مهندسي، برنامه‌نويسي كامپيوتر، فيزيك، محاسبات عددي، شيمي عمومي، نقشه‌كشي صنعتي، استاتيك، ديناميك، مقاومت مصالح، مكانيك سيالات، شيمي فيزيك، نقشه‌برداري عمومي، عمليات نقشه‌برداري، زمين‌شناسي عمومي، زمين‌شناسي ساختماني، زمين‌شناسي اقتصادي، مكانيك سنگ، اقتصاد معدني،كانه آرايي.
دروس تخصصي گرايش اكتشاف معدن:
اصول استخراج معدن، برداشت زمين‌شناسي، كاني‌شناسي توصيفي، سنگ‌شناسي، كارتوگرافي و كاربرد عكس‌هاي هوايي،كاني‌شناسي نوري، مينرالوگرافي، زمين‌شناسي ايران،تجزيه مواد معدني، ژئوفيزيك اكتشافي،حفاري اكتشافي، چاه‌پيمايي، ژئوشيمي اكتشافي، ژئوتكنيكي، آب‌هاي زيرزميني، نقشه‌برداري معدني،ارزيابي ذخاير معدني.
گرايش استخراج معدن:
گرايش استخراج شامل عمليات حفاري و آتشباري به منظور خرد كردن سنگ، بارگيري و باربري و در اغلب اوقات سنگ شكني به منظور رساندن ابعاد «كان سنگ» به اندازه مناسب است. اين عمليات مي‌تواند در معادن روباز، زيرزميني و در موارد محدودي در دريا انجام گيرد.
دروس تخصصي گرايش استخراج معدن:
مباني مهندسي برق، ماشين‌هاي حرارتي، كاني‌شناسي،سنگ‌شناسي،برداشت زمين‌شناسي،كارتوگرافي و فتوژئولوژي، اصول اكتشاف و ارزيابي ذخاير، بازديد معدن، چالزني و آتشباري، حفره چاه و تونل، ترابري در معادن، نگهداري در معادن، تهويه در معادن، روش‌هاي استخراج روباز ، روش‌هاي استخراج زيرزميني،نقشه‌برداري معدني، آبكشي در معادن، كانه‌آرايي،خدمات فني در معادن، اصول طراحي معادن.
توانايي‌هاي لازم:
چون بخشي از كار مهندسي معدن مانند نقشه‌برداري در زيرزمين انجام مي‌شود، دانشجوي اين رشته بايد از نظر جسمي توانايي خوبي داشته و قدرت كار در معدن را كه بيشتر در خارج از شهر و گاه در نقاط دور افتاده قرار دارد، داشته باشد. به همين دليل بيشتر دانشجويان دختر اين رشته،به غير از تعداد معدودي از آنها كه در آزمايشگاه‌ها و مراكز طراحي معدن فعاليت مي‌كنند با مشكلات كاري روبرو مي‌شوند. گفتني است رياضي در اين رشته از اهميت زيادي برخوردار است زيرا بدون استفاده از مدل‌هاي رياضي، محاسبات استخراج و اكتشاف معدن را نمي‌توان انجام داد.
رشته ی مهندسی معدن در مقطع کارشناسی ارشد به چهار بخش تقسیم می شود که عبارتند از:
1. استخراج معدن
2.اکتشاف معدن
3. فراوری مواد معدنی
4. مکانیک سنگ
